Co Giật Do Sốt ở Trẻ Em: Toàn Bộ Thông Tin Cha Mẹ Cần Biết

Nhìn con sốt cao đã đủ lo lắng, nhưng khi con đột ngột co giật, đó thực sự là một khoảnh khắc hoảng sợ đối với bất kỳ bậc cha mẹ nào. Tuy nhiên, co giật do sốt ở trẻ em là một tình trạng khá phổ biến và thường lành tính.

Bài viết này sẽ cung cấp cho cha mẹ một cái nhìn toàn diện, từ việc nhận biết dấu hiệu, cách sơ cứu đúng đắn tại nhà, cho đến việc khi nào cần đưa trẻ đi cấp cứu để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho con.

1. Co giật do sốt ở trẻ em là gì?

Co giật do sốt là những cơn co giật xảy ra ở trẻ nhỏ khi thân nhiệt tăng cao (thường trên 39∘C hay 102.2∘F), gây ra bởi một bệnh nhiễm trùng do virus hoặc vi khuẩn. Tình trạng này phổ biến nhất ở trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi, với khoảng 2-5% trẻ em sẽ trải qua ít nhất một lần.

Cơn co giật thường xảy ra trong 24 giờ đầu tiên của cơn sốt và có thể là dấu hiệu đầu tiên cho thấy trẻ đang bị bệnh.

Co giật do sốt ở trẻ em

Dấu hiệu nhận biết rõ ràng nhất

Nếu con bạn bị co giật do sốt, trẻ có thể có các biểu hiện sau:

Mất ý thức, không phản ứng với gọi hỏi.
Mắt trợn ngược hoặc đảo mắt.
Toàn thân cứng đờ, sau đó bắt đầu co giật, rung giật tay chân không kiểm soát.
Miệng có thể sùi bọt, chảy nước dãi.
Da có thể nhợt nhạt hoặc hơi tím tái.
Cơn co giật thường kéo dài từ vài giây đến dưới 5 phút. Sau cơn giật, trẻ thường lơ mơ, buồn ngủ và sẽ tỉnh lại sau đó.

Cha mẹ cần giữ bình tĩnh để xử lý đúng cách khi trẻ bị sốt co giật.

2. Nguyên nhân nào khiến trẻ bị co giật khi sốt?

Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được hiểu đầy đủ, nhưng nó liên quan đến sự nhạy cảm của não bộ còn non nớt của trẻ với nhiệt độ cao. Các yếu tố làm tăng nguy cơ bao gồm:

Nhiễm trùng: Hầu hết các cơn co giật do sốt xảy ra khi trẻ bị nhiễm virus (cúm, cảm lạnh, ban đỏ) hoặc vi khuẩn (nhiễm trùng tai).
Sau tiêm chủng: Một số trẻ có thể bị sốt và co giật sau khi tiêm ngừa các loại vắc-xin như sởi – quai bị – rubella. Đây là phản ứng sốt của cơ thể chứ không phải do vắc-xin gây hại.
Di truyền: Nếu trong gia đình có cha, mẹ hoặc anh chị em từng bị co giật do sốt, trẻ sẽ có nguy cơ cao hơn.

3. Cách xử lý ĐÚNG khi trẻ bị sốt co giật (Quan trọng nhất)

Chứng kiến con co giật có thể rất đáng sợ, nhưng việc cha mẹ giữ bình tĩnh là yếu tố quan trọng hàng đầu để xử lý đúng.

Cách xử lý trẻ bị co giật do sốt

Những việc NÊN LÀM ngay lập tức

Giữ bình tĩnh và ở bên cạnh trẻ: Đừng hoảng sợ, hãy trấn an trẻ bằng sự hiện diện của bạn.
Đặt trẻ nằm nghiêng: Nhanh chóng đặt trẻ nằm nghiêng trên một mặt phẳng an toàn (sàn nhà, giường), đầu hơi ngửa. Tư thế này giúp trẻ không bị sặc nước bọt, đờm dãi hoặc chất nôn.
Dọn dẹp không gian xung quanh: Loại bỏ các vật cứng, sắc nhọn xung quanh để trẻ không bị va đập trong lúc co giật.
Nới lỏng quần áo: Cởi bớt hoặc nới lỏng quần áo, đặc biệt là ở vùng cổ để trẻ dễ thở hơn.
Theo dõi thời gian: Ghi nhận thời gian bắt đầu và kết thúc cơn co giật. Thông tin này rất quan trọng cho bác sĩ.

Những sai lầm TUYỆT ĐỐI TRÁNH

KHÔNG đưa bất cứ thứ gì vào miệng trẻ: Việc cho ngón tay, muỗng, đũa hay bất cứ vật gì vào miệng trẻ không giúp trẻ dễ thở mà còn có thể gây gãy răng, tổn thương nướu hoặc làm tắc đường thở.
KHÔNG ghì chặt hay cố gắng ngăn cản cơn co giật: Việc kìm hãm các cơn co giật có thể gây ra các tổn thương cơ hoặc gãy xương cho trẻ.
KHÔNG cho trẻ uống thuốc hạ sốt khi đang co giật: Trẻ không có ý thức và không thể nuốt, việc cố gắng cho uống thuốc có thể gây sặc, rất nguy hiểm.
KHÔNG vắt chanh vào miệng hay đắp lá trầu: Đây là các mẹo dân gian không có cơ sở khoa học và có thể làm tình trạng tồi tệ hơn.

Lưu ý: Cha mẹ có thể sử dụng thuốc hạ sốt dạng viên đạn nhét hậu môn nếu có sẵn và biết cách sử dụng, nhưng ưu tiên hàng đầu vẫn là đảm bảo an toàn đường thở cho trẻ.

Tư thế nằm nghiêng là bước sơ cứu quan trọng nhất để đảm bảo an toàn đường thở.

4. Khi nào cần gọi cấp cứu hoặc đưa trẻ đến bệnh viện ngay?

Hãy gọi cấp cứu (115) hoặc đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất ngay lập-tức nếu:

Cơn co giật kéo dài trên 5 phút.
Trẻ khó thở, da và môi tím tái.
Trẻ co giật lặp lại nhiều lần trong cùng một cơn sốt.
Trẻ bị co giật nhưng không có sốt.
Sau cơn giật trẻ không tỉnh lại, hôn mê, lừ đừ.
Trẻ có biểu hiện cổ cứng, nôn mửa dữ dội (dấu hiệu của viêm màng não).

Kể cả khi cơn co giật ngắn và trẻ tỉnh lại bình thường, cha mẹ vẫn nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân gây sốt và đảm bảo không có vấn đề nghiêm trọng nào khác.

5. Co giật do sốt ở trẻ có nguy hiểm không và có để lại di chứng không?

Đối với hầu hết các trường hợp, co giật do sốt đơn thuần (kéo dài dưới 15 phút, không lặp lại trong 24 giờ) được xem là lành tính và không gây tổn thương não hay di chứng về thần kinh, trí tuệ cho trẻ sau này.

Tuy nhiên, các cơn co giật kéo dài (co giật phức tạp) có thể tiềm ẩn rủi ro. Đó là lý do tại sao việc đưa trẻ đi cấp cứu nếu cơn giật kéo dài trên 5 phút là cực kỳ quan trọng.

6. Làm thế nào để phòng ngừa co giật do sốt tái phát?

Một đứa trẻ đã từng bị co giật do sốt có khoảng 30-40% nguy cơ tái phát. Cha mẹ có thể giảm thiểu nguy cơ này bằng cách:

Kiểm soát cơn sốt: Khi trẻ bắt đầu có dấu hiệu sốt, hãy chủ động hạ sốt bằng thuốc (paracetamol hoặc ibuprofen theo đúng liều lượng cân nặng), lau người bằng nước ấm.
Thăm khám bác sĩ: Trao đổi với bác sĩ về tiền sử co giật của con. Trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ có thể kê đơn thuốc phòng ngừa co giật để sử dụng khi trẻ bị sốt. Tuy nhiên, việc này không được áp dụng đại trà vì thuốc có tác dụng phụ.
Giữ gìn sức khỏe cho trẻ: Tăng cường sức đề kháng để trẻ ít bị ốm vặt cũng là một cách gián tiếp để giảm số lần sốt.

7. Phân biệt co giật do sốt và bệnh động kinh

Đây là nỗi lo lớn của nhiều phụ huynh. Co giật do sốt không phải là bệnh động kinh.

Co giật do sốt: Luôn luôn xảy ra khi có sốt.
Động kinh: Các cơn co giật có thể xảy ra bất cứ lúc nào, không cần có sốt.

Mặc dù co giật do sốt làm tăng nhẹ nguy cơ mắc bệnh động kinh trong tương lai, nhưng tỷ lệ này vẫn rất thấp.

Co giật do sốt ở trẻ em là một trải nghiệm đáng sợ, nhưng kiến thức và sự bình tĩnh của cha mẹ là “liều thuốc” tốt nhất. Hãy ghi nhớ các bước sơ cứu quan trọng: giữ bình tĩnh, đặt trẻ nằm nghiêng, và theo dõi thời gian. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự trợ giúp y tế để đảm bảo con bạn luôn được an toàn.

Khóa học co giật do sốt ở trẻ em

Cha mẹ đừng quá lo lắng về kiến thức quá nhiều khó nhớ hết, với khóa học “XỬ TRÍ CO GIẬT DO SỐT Ở TRẺ EM – KIẾN THỨC CHUẨN Y KHOA DÀNH CHO CHA MẸ” của BS. Đỗ Văn Thắng – Bác sĩ CKI – Nhi khoa Đại học Y Hà Nội đồng sản xuất với OM’E Việt Nam sẽ hướng dẫn từ A-Z về kỹ thuật

Nguồn tham khảo: vinmec.com, nhathuoclongchau

——————————–

OM’E VIỆT NAM

Hotline/Zalo: 0966.000.643
Fanpage: OM’E Việt Nam
Website: ome.edu.vn

Địa chỉ: Số 116 Trần Vỹ, Phường Phú Diễn, Thành phố Hà Nội